Piątek, 22 września 2023
Imieniny: Tomasz, Maurycy
pochmurno
13°C
Kliknij aby, przetłumaczyć stronę za pomocą Google Tłumacz
Powróć do: Gmina Wierzchowo

Historia gminy

Gmina Wierzchowo leży w południowej części Pomorza Środkowego otoczone miastami i miasteczkami Drawsko Pomorskie, Złocieniec, Czaplinek, Kalisz Pomorski i Mirosławiec. Poprzez tereny gminy Wałcz sąsiaduje pośrednio z Wielkopolską.

Liczne deniwelacje moreny czołowej na której leżą poszczególne miejscowości, obniżenia bezodpływowe, strome stoki i wzniesienia porośnięte lasami bukowo- dębowymi, sosnowo-świerkowymi oraz jeziora rynnowe: WĄSOSZE, BUSKO, DRAMIENKO, DREZNO I MACHLINKOWO tworzą swoisty, niepowtarzalny urok pomorskiego krajobrazu. Na północ od Nowych Lasek znajduje się najwyższe wzniesienie Pojezierza Drawskiego - Góra Racza 211 m npm.

Ślady osadnictwa znalezione na terenie dzisiejszej gminy Wierzchowo pochodzą z okresu kamiennego. Są to gliniane misy kultury amfor kulistych znalezione w Wierzchowie, Osieku Drawskim, Świerczynie i Wielobokach; znalezione sprzęty kultury łużyckiej i zachodnio-pomorskich Słowian świadczą o kontaktach ludności pomorskiej z Wielkopolska. Ponadto prace wykopaliskowe dostarczyły szeregu przedmiotów będących obiektem handlu z kupcami rzymskimi. Ziemie nasze leżały przy głównych szlakach handlowych biegnących z północy na południe: "SZLAKU BURSZTYNOWYM" i "SZLAKACH SOLNYCH".

Osobliwy krajobraz pomorskiej moreny bogatej w liczne jeziora, wzniesienia, mokradła i rozlewiska sprzyjał dość licznej sieci osadniczej; budowane osady ludzkie w zakolach rzek i jezior, na wyspach, w gęstwinie bogatych borów zabezpieczały ludność przed "nieproszonymi gośćmi". Lasy bogate w nieprzebraną moc zwierzyny łownej, runa leśnego dostarczały mieszkańcom pokarmów. olbrzymia liczba zwierząt znajdowała się w licznych jeziorach. Las był olbrzymim "dobroczyńcom" dostarczając ponadto budulca na budowę domów, sprzętów oraz surowca na opał.

Pod koniec XVI wieku zbudowano w Wierzchowie kościół ewangelicki, z drewnianą wieżą i dzwonnicą. Kościół został wyposażony w renesansowy ołtarz przedstawiający sceny Męki Chrystusa; ołtarz dzieło snycerki pomorskiej. Dzwony z inskrypcją "Ave Maria" odlano w zakładzie ludwisarskim w Kołobrzegu około 1500 roku. Podobnie jak w Wierzchowie przedstawiała się sprawa działalności reformatorskiej w Osieku Drawskim , który był wsią dworska. Kościół w Osieku zbudowano w 1686 roku a wieżę dobudowano 1691,2 roku dzwony barokowe ufundowane przez FILIPA BORCKA odlane zostały w zakładzie ludwisarskim Konrada Scheila w Kołobrzegu.

Od 1563r. wsie Żabin, Żabinek i Będlino jako dokumenty państwowe były ważnymi na Pomorzu ośrodkami urzędowymi na trasie wschód - zachód. W 1608r. margrabia Jan z Kostrzynie ustanawia w Będlinie - Zarząd Królewskich Lasów, a w latach 1625-30 mianuje Zarządcą - Klemensa Von Humbolta. Trudne dla pomorskich wsi były lata wojny 30-letniej (1618-1648) a potem wojny polsko - szwedzkiej (1655-1660)doprowadziły je do zupełnej katastrofy i całkowitego wyniszczenia.

Wojska Wallensteina, polskie, szwedzkie, brandenburskich i zasiedlanie wyludnionych wsi i miast pomorskich sprzyjało procesowi germanizacji na Pomorzu.

W latach 1725-1727 kolejna epidemia tyfusu nawiedziła miejscowości Wierzchowo, Żabin, Żabinek, Będlino, Osiek Drawski. Do epidemii dołączyła jeszcze w 1738r. bardzo mroźna i długa zima(mrozy wymroziły zboża a ich cena była bardzo wysoka, utrudniała normalne funkcjonowanie w rolnictwie. Zboże sprowadzano wówczas z Kołobrzegu. Tragedii w rolnictwie dopełniła jeszcze wojna 7-letnia rozpoczęta w 1756r. Wojska carski oprócz "rekruta" zabrały konie oraz żywność. W wielu gospodarstwach spotykano zaprzęgnięcie do pługów krowy i woły. Początek XIX wieku również nie sprzyjał rozwojowi Pomorza, wojny napoleońskie, przemarsz różnych armii, podatki i kontrybucje nakładane przez wojska francuskie w pieniądzu i naturze zupełnie zrujnowały pomorskie miasta i wsie. Pomimo ciągnących się wojen w 1815r. zniesiono na Pomorzu poddaństwo chłopów; Wierzchowo i okoliczne pomorskie wie od 1815r. weszły w skład powiatu Drawsko Pomorskie. Wsie były samodzielnie administracyjne a władzę sprawowali sołtysi podlegający powiatowemu-staroście(landratowi).

W II połowie XIX wieku nastapiły znaczące zmiany na pomorskiej wsi; dokonano parcelacji niektórych majątków ziemskich, zmieniła się struktura gospodarstw rolnych na korzyść wielkochłopskich; rozpoczęto korzystne dla rolników kredytowanie działalności gospodarczej, powstały na terenie powiatu drawskiego pierwsze spółki wodne, rozpoczęto prace melioracyjne terenów podmokłych i wolno rozpoczęto wprowadzać pierwsze maszyny rolnicze przygotowywane przez rozwijający się przemysł. Zewnętrzna i wewnętrzna kolonizacja sprzyja zasiedlaniu wyludnionych miast i wsi. Dość licznie przybywają ludzie z różnych rejonów Prus osadnicy jak również z sąsiadującej wielkopolski, jedni obejmują gospodarstwa, inni na sezon jako pracownicy najemni, a potem na stałe. Rozwijający się dość intensywnie przemysł na terenach niemieckich składa znaczne zapotrzebowanie na artykuły spożywcze i surowce rolnicze do produkcji zbóż: żyta, jęczmienia, owsa, pszenicy, bardzo mocno rozwijała się hodowla bydła mlecznego i rzeźnego, owiec, kóz, gęsi, kaczek, kur, w takich wsiach jak Wielboki, Otrzep, Świerczyna, Sośnica następuje specjalizacja w produkcji ziemniaków, w Nowych Laskach rolnicy specjalizują się w produkcji świń.

W 1880 r. wybudowano drogę bitą ze Złocieńca do Mirosławca i Kalisza Pomorskiego przez Osiek Drawski, Wierzchowo, Żabinek. W roku 1900 oddano do użytku linię kolejową Złocieniec - Osiek Drawski - Wierzchowo - Mirosławiec - Kalisz Pomorski-Choszczno oraz linię tzw. małej kolei Wierzchowo-Wałcz.

Na terenach gminy, ze znanych rodów zamieszkiwała rodzina Wedlów, Borków a w okresie późniejszym rodzina Boninów, w której posiadaniu znajdowała się wieś Osiek Drawski.

 

Z okazji 40-lecia powstania współczesnej gminy Wierzchowo przedstawiamy dzieje administracji i samorządu w okolicy Wierzchowa na tle historii tego regionu w opracowaniu Leszka Zugaja.

Pliki do pobrania:

HISTORIA GMINY.pdf
Format: pdf, 5.51 MB
DO GÓRY
Strona korzysta z plików cookies w celu realizacji usług. Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu do plików cookies klikając przycisk Ustawienia. Aby dowiedzieć się więcej zachęcamy do zapoznania się z Polityką Cookies oraz Polityką Prywatności.
Ustawienia

Szanujemy Twoją prywatność. Możesz zmienić ustawienia cookies lub zaakceptować je wszystkie. W dowolnym momencie możesz dokonać zmiany swoich ustawień.

Niezbędne pliki cookies służą do prawidłowego funkcjonowania strony internetowej i umożliwiają Ci komfortowe korzystanie z oferowanych przez nas usług.

Pliki cookies odpowiadają na podejmowane przez Ciebie działania w celu m.in. dostosowania Twoich ustawień preferencji prywatności, logowania czy wypełniania formularzy. Dzięki plikom cookies strona, z której korzystasz, może działać bez zakłóceń.

Więcej

Tego typu pliki cookies umożliwiają stronie internetowej zapamiętanie wprowadzonych przez Ciebie ustawień oraz personalizację określonych funkcjonalności czy prezentowanych treści.

Dzięki tym plikom cookies możemy zapewnić Ci większy komfort korzystania z funkcjonalności naszej strony poprzez dopasowanie jej do Twoich indywidualnych preferencji. Wyrażenie zgody na funkcjonalne i personalizacyjne pliki cookies gwarantuje dostępność większej ilości funkcji na stronie.

Więcej

Analityczne pliki cookies pomagają nam rozwijać się i dostosowywać do Twoich potrzeb.

Cookies analityczne pozwalają na uzyskanie informacji w zakresie wykorzystywania witryny internetowej, miejsca oraz częstotliwości, z jaką odwiedzane są nasze serwisy www. Dane pozwalają nam na ocenę naszych serwisów internetowych pod względem ich popularności wśród użytkowników. Zgromadzone informacje są przetwarzane w formie zanonimizowanej. Wyrażenie zgody na analityczne pliki cookies gwarantuje dostępność wszystkich funkcjonalności.

Więcej

Dzięki reklamowym plikom cookies prezentujemy Ci najciekawsze informacje i aktualności na stronach naszych partnerów.

Promocyjne pliki cookies służą do prezentowania Ci naszych komunikatów na podstawie analizy Twoich upodobań oraz Twoich zwyczajów dotyczących przeglądanej witryny internetowej. Treści promocyjne mogą pojawić się na stronach podmiotów trzecich lub firm będących naszymi partnerami oraz innych dostawców usług. Firmy te działają w charakterze pośredników prezentujących nasze treści w postaci wiadomości, ofert, komunikatów mediów społecznościowych.

Więcej
Twoja przeglądarka blokuje powiadomienia. Kliknij Bezpieczna (Secure) i kliknij Zezwalaj
Dziękujemy, teraz zawsze będziesz na bieżąco!
Przeglądasz tę stronę w trybie offline.
Przeglądasz tę stronę w trybie online.